Catenaccio là một trong những phong cách chơi bóng vang dội một thời của người Italia. Vậy Catenaccio là gì? Liệu rằng chiến thuật này có còn phù hợp với bóng đá hiện nay? Tất cả những thắc mắc này sẽ được giải đáp chi tiết nhất dưới đây.
I. Catenaccio là gì?
Catenaccio là thuật ngữ dùng để chỉ hệ thống chiến thuật phòng ngự là chủ đạo. Trong tiếng Ý, Catenaccio có nghĩa là khóa cửa, then cửa, nó ngụ ý hàng phòng ngự có tổ chức và hiệu quả ở tuyến sau, tập trung vào việc ngăn cản những cơ hội ghi bàn của đội đối phương. Chiến thuật này lấy cảm hứng từ chiến thuật phòng thủ của người Ý trong những năm 1960 và 1970.
Đặc điểm quan trọng của catenaccio là sự sử dụng nhiều hậu vệ và tiền vệ phòng ngự để tạo ra một khối thành vững chắc khó xâm nhập. Đội bóng sẽ chơi theo lối chơi phòng ngự hợp sức, tập trung vào việc giữ sạch lưới và tận dụng cơ hội phản công để ghi bàn.
Một số sơ đồ chiến thuật của Catenaccio thường hay được sử dụng là 4-5-1; 1-3-3-3; 1-4-3-2…
II. Nguyên tắc hoạt động của chiến thuật Catenaccio
Với những chia sẻ trên, chắc hẳn bạn đã phần nào hiểu được chiến thuật Catenaccio là gì? Vậy nguyên tắc hoạt động của chiến thuật phòng ngự này như thế nào? Catenaccio hoạt động dựa vào nguyên tắc hướng đến sự phòng ngự chặt chẽ nhất có thể, bằng cách chơi 1 kèm 1.
Bởi vậy mà nhiều người cho rằng lối đá của Catenaccio rất tù túng, khi các HLV chỉ chăm chăm phòng thủ; thế nhưng họ không hề biết rằng, việc sắp xếp đội hình trong Catenaccio là một nghệ thuật.
Cha đẻ của chiến thuật phòng ngự nổi tiếng Catenaccio chính là Rappan – HLV người Áo. Ông đã áp dụng chiến thuật này lần đầu tiên vào năm 1932, với sơ đồ là 4-5-1.
Lúc này, ở tuyến giữa sẽ có 5 tiền vệ và chỉ có 1 tiền đạo duy nhất. Việc phân bố trải dài 5 tiền vệ đã giúp HLV Rappan thiết lập được hàng phòng ngự dày ở ngay tuyến giữa, từ đó dập tắt những đợt tấn công của đối phương ngay từ phần sân bên kia.
Đến năm 1947, HLV Rocco đã thay đổi chiến thuật Catenaccio bằng sơ đồ 1-3-3-3. Khi đó, một hậu vệ quét sẽ đứng trước thủ môn để ngăn cản tiền đạo đối phương khi họ xâm nhập vào khu vực vòng cấm. Với chiến thuật này, HLV Rocco đã giúp Triestina giành được vị trí Á quân tại Serie A mùa giải đó.
Sau khi chuyển sang CLB AC Milan, vị HLV này đã thay đổi Catenaccio bằng những sơ đồ khác nhau như 1-4-4-1; 1-4-3-2. Nhờ đó mà AC Milan đã giành được nhiều giải thưởng, danh hiệu khác như như Vô địch Serie A, vô địch cup C1, vô địch Siêu cup Italia…
Năm 1963, HLV Helenio Herrera chuyển sang huấn luyện cho CLB Inter Milan. Tại đây, ông đã dùng chiến thuật Catenaccio để đối đầu với Catenaccio.
Tuy nhiên, ông đã cải tiến chiến thuật này thành phòng ngự – phản công nhanh. Kể từ đó, Inter Milan đã có nhiều trận thắng hơn. Có thể nói, ông chính là người mở ra thời đại hoàng kim cho Inter Milan với các danh hiệu vô địch Serie A, vô địch cúp C1…
III. Những ưu, nhược điểm của Catenaccio
Bất kể chiến thuật nào trong bóng đá cũng có những điểm mạnh, điểm yếu. Vì thế để hiểu rõ hơn về chiến thuật Catenaccio, bạn đừng bỏ qua thông tin về ưu, nhược điểm của chiến thuật phòng ngự này dưới đây.
1. Ưu điểm của Catenaccio là gì?
- Catenaccio tạo ra một hàng phòng ngự vững chắc và khó xâm nhập. Sự sắp xếp kỹ lưỡng của các cầu thủ phòng ngự giúp đội bóng ngăn chặn đối thủ tấn công và giữ sạch lưới.
- Mặc dù tập trung vào phòng ngự, Catenaccio cũng tạo ra các cơ hội phản công nguy hiểm.
- Các cầu thủ được đào tạo để có khả năng ngăn cản những đợt tấn công của đối thủ. Hàng phòng ngự chặt chẽ giúp đội bóng kiểm soát được vị trí và không gian, ngăn chặn sự tấn công từ đối phương.
- Catenaccio cho phép đội bóng linh hoạt thay đổi chiến thuật giữa các giai đoạn trận đấu.
- Chiến thuật Catenaccio làm suy yếu khả năng phòng ngự của đội đối phương.
- Giúp đội bóng có thể thi đấu chắc chắn trong trường hợp có cầu thủ bị dính thẻ đỏ.
2. Nhược điểm của Catenaccio
- Catenaccio tập trung nhiều vào phòng ngự và thường thiếu sự tấn công mạnh mẽ. Điều này có thể làm giảm khả năng của đội bóng trong việc ghi bàn và tạo ra các cơ hội tấn công nguy hiểm.
- Với sự tập trung vào phòng ngự, Catenaccio có thể trở nên dễ đoán cho đối thủ. Nếu đội đối thủ biết cách vượt qua hàng phòng ngự chặt chẽ, thì đội chơi Catenaccio có thể gặp khó khăn trong việc đáp trả và kiểm soát trận đấu.
- Chiến thuật Catenaccio đòi hỏi người sử dụng phải đánh dấu và nhận biết được vị trí thi đấu của cầu thủ đối phương. Điều này có thể dẫn đến sự nhầm lẫn khi đội sử dụng phải đương đầu với chiến thuật tấn công tổng lực.
- Catenaccio đòi hỏi sự kỷ luật cao độ từ toàn đội. Một sai sót nhỏ hoặc mất tập trung có thể gây ra lỗ hổng trong hàng phòng ngự, và đối thủ có thể tận dụng để ghi bàn.
- Catenaccio có thể không linh hoạt đối với các tình huống trận đấu thay đổi. Khi đối thủ thực hiện các điều chỉnh trong chiến thuật hoặc đánh mạnh tấn công, đội bóng chơi Catenaccio có thể gặp khó khăn trong việc thích ứng và đáp trả.
- Mặc dù, chiến thuật Catenaccio có những nhược điểm như thiếu tính tấn công, sự dễ đoán và yêu cầu kỷ luật cao độ. Tuy nhiên với sự chuẩn bị tốt, Catenaccio vẫn có thể là một chiến thuật hiệu quả trong bóng đá.
3. Chiến thuật Catenaccio liệu còn hợp thời?
Như đã chia sẻ khi giải thích Catenaccio là gì, thời kỳ hưng thịnh nhất của chiến thuật là giai đoạn 1960 đến 1970. Nó được áp dụng hầu hết ở các đội bóng của Ý. Vì thế, khi người xem trực tiếp bóng đá nhắc đến đội bóng màu áo thiên thanh, họ sẽ nhắc đến chiến thuật phòng ngự Catenaccio.
Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, chiến thuật này dường như không còn phù hợp. Bởi theo như quy định trước đây, trận thắng được cộng 2 điểm, hòa được 1 điểm thì chiến thuật Catenaccio sẽ giúp đội bóng áp dụng ít nhất có được 1 điểm. Nếu may mắn khai thác được sơ hở của đối phương và giành chiến thắng thì họ sẽ được 2 điểm.
Thế nhưng, bây giờ cách tính điểm đã có sự thay đổi, trận thắng được cộng đến 3 điểm nên việc đội bóng thực hiện Catenaccio sẽ có khả năng mất đi vị thế trên bảng xếp hạng nếu chỉ mong muốn trận hòa.
Ngoài ra, do tập trung vào phòng ngự, vai trò của tiền đạo bị lu mờ nên Catenaccio được đánh giá là phương pháp chơi không cân bằng.
IV. Kết luận
Hy vọng với những giải thích trên đây, bạn đã hiểu rõ chiến thuật Catenaccio là gì cũng đánh giá về sự phù hợp của lối đá này hiện nay. Đừng quên theo dõi trang web thường xuyên để có thêm nhiều kiến thức hữu ích nhé.
